Klimaatbeheersing in transitie: Warmtepompen in opmars, maar nog lang niet mainstream
De acceptatie van warmtepompen in Nederland groeit gestaag, maar blijft achter bij de verwachtingen. Ondanks deze tragere groei, zien we een toename in het aantal warmtepompen, vooral in dichtbevolkte gebieden met veel eengezinswoningen zoals Noord-Holland en Utrecht. Vrijstaande woningen en twee-onder-één-kapwoningen zijn populair voor warmtepompinstallaties. Ook in nieuwbouwwoningen (na 2005) en oudere woningen (vóór 1905) zien we een bovengemiddeld aandeel warmtepompen.
Waarom de warmtepomprevolutie nog niet op volle toeren draait:
- Arbeidsintensieve installatie: De installatie van warmtepompen is complex en vereist gespecialiseerde kennis. Dit leidt tot een tekort aan gekwalificeerde installateurs.
- Beperkte capaciteit: De productie- en transportcapaciteit van warmtepompen kan de huidige vraag niet bijbenen.
- Verandering van beleid: De nieuwe regering heeft de rendementseis voor verwarmingsinstallaties versoepeld. Dit betekent dat hybride warmtepompen vanaf 2026 niet langer verplicht zijn bij cv-ketelvervanging.
Toch blijft de hybride warmtepomp een aantrekkelijke optie:
- Significante besparingen: Monitoringsonderzoeken tonen aan dat hybride warmtepompen in veel woningen tot 75% besparing op aardgasverbruik voor verwarming kunnen opleveren.
- Snelle terugverdientijd: Vooral bij woningen met een aardgasverbruik van meer dan 1500 m3 is de investering binnen 7 jaar terugverdiend.
Traditionele systemen onder druk:
Cv-ketels op aardgas en blokverwarming verliezen terrein door hun negatieve impact op het klimaat en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Het aantal huishoudens met een cv-ketel daalt gestaag, terwijl de druk om over te schakelen naar duurzame alternatieven toeneemt. Blokverwarming blijft belangrijk in stedelijke gebieden, maar ook hier wordt gezocht naar schonere oplossingen.
Vloerverwarming wint terrein:
Bij warmteafgiftesystemen zien we een verschuiving van radiatoren naar vloerverwarming. Deze trend is al langer gaande, maar is sinds 2005 sterk versneld. In nieuwbouwwoningen (jonger dan 4 jaar) is vloerverwarming nu de populairste keuze.
Toekomstperspectief:
Ondanks de huidige uitdagingen, verwachten we een gestage groei van de warmtepompmarkt. De overheid stimuleert de adoptie met het Actieplan Hybride Warmtepompen, wat een jaarlijkse groei van 30% beoogt. In 2030 richten we ons op 2,6 miljoen geïnstalleerde warmtepompen.
Wist je dat wij ook trainingen en info-avonden organiseren?
Installatietijd all-electric en hybride warmtepompen
Om het aantal geïnstalleerde warmtepompen te verhogen, moet dus onder andere de arbeidsintensiteit omlaag. Een belangrijke vraag hierbij is hoe lang een installatie dan gemiddeld duurt. Een doorlopend onderzoek op initiatief van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), Netbeheer Nederland en Techniek Nederland, de Installatiemonitor, richt zich onder andere op de ervaringen van huishoudens met warmtepompen. Uit dit onderzoek blijkt dat zowel hybride als all-electric warmtepompen meestal door twee personen worden geïnstalleerd. Bij hybride warmtepompen is de installatieklus in bijna 60% van de gevallen in minder dan een dag geklaard, terwijl bij all-electric warmtepompen in bijna 66% van de gevallen twee dagen of meer nodig zijn. Na installatie functioneerde de warmtepomp direct naar verwachting voor 62% van de respondenten, maar bij 19% was deze niet goed ingeregeld en bij 7% trad een storing op.